Klank- en vormspel
(Rotterdam, 2015; Amsterdam, Ontdekkend Leren, 2018)
Optimale leesvoorbereiding
Hoe bereid je een niet-leesrijp kind optimaal voor op leren lezen? Door het met klanken en vormen te laten spelen. Een letterteken staat immers voor een klank én heeft een vorm. Hoe besteed je op een verantwoorde manier aandacht aan klanken en vormen?
Klank- en vormspel
Klank- en vormspel is in juni 2015 verschenen en bestaat uit twee boeken; in april 2018 is er een licht herziene uitgave van uitgekomen. In de handleiding (ISBN 978-94-92977-00-7) krijgt de leerkracht praktische handreikingen voor het begeleiden van een kind dat niet leesrijp is maar wel rijp voor klank- en vormspelen. In het speelboek (ISBN 978-94-92977-01-4) krijgt het kind speelse oefeningen, ‘spelen’ geheten, met klanken en vormen.
Klank- en vormspel is geschreven door leerkracht Germa van Dijk en ontwikkelingspsycholoog Ewald Vervaet. Germa van Dijk is groepsleerkracht van groep 3 – 4. Medeschrijver dr. Ewald Vervaet geeft in Nederland in belangrijke mate de toon aan op het gebied van de ontwikkelingspsychologie van kinderen tussen nul en acht jaar. Hij schreef de leeslijn Zo ontdek ik het lezen! en verder onder meer Groeienderwijs; psychologie van 0 tot 3 jaar en Naar school; psychologie van 3 tot 8 jaar.
Een voorbeeld van een klankspel is het hakken van woorden en zinnen – in het begin van woorden als ‘fiets-bel’, tegen het eind van zinnen als ‘De vlag wappert door de wind’. Ook zijn er rijmpjes als ‘Kleine katjes kunnen klimmen en krijgen kokoskoekjes’. En zo meer.
Twee voorbeelden van vormspelen zijn het overtrekken en uitknippen van figuren en het zoeken naar identieke figuren op een speelblad.
Klank- en vormspel geeft het kind een optimale start om een goede en gretige lezer te worden. Dat kan bij elke leesmethode, maar de voorbereiding is maximaal bij de leeslijn Zo ontdek ik het lezen! omdat ze beide zijn gebaseerd op het ontwikkelingspsychologische onderzoek van Ewald Vervaet.
Aanbieding van het speelboek aan het kind
Het speelboek bij Klank- en vormspel kan op drie manieren aan het kind worden aangeboden. Klik hier.
Video
In de onderstaande video maakt u kennis met auteur Germa van Dijk, die vertelt hoe zij gekomen is tot het ontwikkelen van het boek Klank- en vormspel.
Toevoeging van 22 november 2016
In de video vertelt Germa van Dijk over haar leerling Leonhard. Dit is hoe het hem daarna is vergaan (op 22 november 2016 is hij 10 jaar en 5 maanden):
“Ook nadat Leonhard in februari 2014 is beginnen leren lezen, is het met zijn lezen goed blijven gaan.
Half november 2016 haalde hij M6 voor zijn AVI lezen. M6 hoefde hij pas in januari / februari 2017 op zak te hebben. In die zin ligt hij dus twee maanden vóór!
De Intern Begeleider van mijn school en ik zijn nog steeds heel blij met het feit dat we Leonhard eind 2013 hebben laten stoppen met leesles en hem klank- en vormspelen hebben laten doen.”
Ottoland, Germa van Dijk – den Hoed
Leonhard wordt ook genoemd in het artikel ‘Late lezers’ dat in april 2017 in het blad Zorg primair van CNV-Onderwijs is verschenen. Klik hier.
Artikel
Judith Beers studeert aan de iPabo te Alkmaar. Ze heeft een skriptie geschreven over Klank- en vormspel. Naar aanleiding daarvan heeft ze speciaal voor deze webpagina het artikel ‘”Maar juf, een kabouter is
toch groter dan een reus?”‘ geschreven. Klik hier.
—————————————————————————————
Laatste bewerking van deze webpagina: 17 januari 2020