Struktuur en genese 2022 vol.34

Struktuur en genese, 2022 (vol.34)

Inhoudsopgave
Ewald Vervaet, Operationaliseren, p.4-50

—————

Samenvatting van ‘Operationaliseren’:

Dr. Ewald Vervaet wilde tijdens zijn werken aan het artikel ‘Directe Instructie (DI)’ een verklaring voor twee opmerkelijke feiten:

  • de miskenning van empiristisch-positivistische psychologen voor onderzoeksresultaten van empirisch-feitelijk psychologisch onderzoek – zij houden die niet voor feiten;
  • de grote waarde die empiristisch-positivistische psychologen hechten aan psychometrische scores en de inferentiële statistiek – in significante uitkomsten zien zij psychologische feiten.

     Het operationaliseringsbegrip leek hem de sleutel te zijn voor de verklaring van deze twee feiten. Onderzoek bracht aan het licht dat die verklaring, die vooralsnog slechts een vermoeden was, een feit is. Dat wil zeggen, zoals altijd begon Vervaet ook hier bij de oorsprong, bij de geestelijke vader van het operationaliseringsbegrip, die dat in 1927 in de natuurkunde invoerde. In 1935 meende een psycholoog het vertaald te hebben naar de psychologie. Dat blijkt echter in enkele cruciale opzichten een al te vrije vertaling geweest te zijn: terwijl in het natuurkundige en al het overige operationaliseren alle operaties aan de empirie ontleend zijn, is dat in het psychologische (lees ‘psychometrische’) operationaliseren niet het geval. Met name hebben puntentoekenningen in een 7-puntsschaal als
   1 punt voor ‘Nee!’,
   2 punten voor ‘Nee.’,
   3 punten voor ‘Nee?’,
   4 punten voor ‘?’,
   5 punten voor ‘Ja?’,
   6 punten voor ‘Ja.’ en
   7 punten voor ‘Ja!’
geen feitelijke psychologische grond: niemand weet waarom ‘?’ (goed voor 4 punten) twee keer en ‘Ja.’ (goed voor 6 punten) drie keer zo veel waard zou zijn als ‘Nee.’ (goed voor 2 punten).

Daarnaast komen onderwerpen aan bod als:
Dimensionele analyse, omdat de geestelijke vader van het operationaliseringsbegrip, Percy Bridgman (1882-1961), daarmee de basis legde voor zijn operationaliseringsbegrip.
   Het verschil tussen functioneel-temporele causaliteit van oorzaak-gevolg-verbanden zoals ‘loslaten –> vallen’ en beschrijvend-verklarende causaliteit met stelsels van samenhangende begrippen zoals Newtons zwaartekrachttheorie. 
   De uitnodiging aan psychologen die met puntsschalen, meerkeuzetoetsen en andere psychometrische meetinstrumenten werken, om hun methode eerst te beproeven op aanvaarde kennis zoals de kleurenleer, bijvoorbeeld met een 7-puntsschaal voor de zeven kleuren van de regenboog: kan hun methode geldige en betrouwbare kennis voortbrengen?
   Geschiedenis en inhoud van de windkrachtschaal van Beaufort (1806) versus die van de attitudeschaal van Likert (1932): de eerste heeft een houdbare grondslag en draagt bij aan het verkrijgen van geldige en betrouwbare kennis, vooral in de weerkunde; de tweede heeft geen houdbare grondslag en draagt niet bij aan het verkrijgen van geldige en betrouwbare kennis in de psychologie. 

Om terug te gaan naar de inhoudsopgave van alle afleveringen van Struktuur en genese klikt u hier.

————————————————————————————–

Laatste bewerking van deze webpagina: 13 oktober 2022