Varia

Varia

Via deze pagina kunt u doorklikken naar onderwerpen die niet goed in één van de andere rubrieken onder te brengen zijn. 

===o===

Brief van de WSK aan de regering
Op 19 juni zendt de Werk- en Steungroep Kleuteronderwijs (WSK) aan minister Wiersma van OCW suggesties om administratie die niets toevoegt aan de kwaliteit van het onderwijs, te schrappen. Klik hier.
   Toelichting. Na afloop van de presentatie van het jaarverslag van de onderwijsinspectie op 10 mei (zie hieronder bij 10 mei) ontvingen beide ministers van OCW het pamflet ‘De slechte staat van het onderwijs’. Naar aanleiding van de zin ‘Administratie die niets toevoegt aan de kwaliteit van het onderwijs dient te verdwijnen’ verzocht minister Wiersma de secretaris van Histos voorbeelden toe te sturen. Histos heeft dat verzoek doorgespeeld aan de Werk- en Steungroep Kleuteronderwijs (WSK).

===o===

Brief aan ‘Red het onderwijs’
Op 30 mei is er in De Balie een debat waarin leden van ‘Red het onderwijs’ een belangrijke rol spelen.
   Op 1 juni schrijft Stichting Histos een brief aan ‘Red het onderwijs’. Klik hier.

In het debat gaat men uit van twee zienswijzen op het kind, zijn ontwikkeling en zijn onderwijs: een romantische en een wetenschappelijke/empirische.
   Volgens Histos zijn er geen twee maar drie zienswijzen op het kind:
* een romantische zienswijze zoals Rousseaus theorie, Vygotskij’s leer van de zone van de naaste ontwikkeling en Bruners ‘ontdekkend leren’ zonder bij het kind op zijn rijpheid te letten;
* een empirische zienswijze zoals Piagets theorie die verschijnselen verklaart als non-permanentie en non-conservatie en Vervaets schrijf- en leestheorie die verschijnselen verklaart als spiegelbeeldig schrijven van ∃RIK door Erik en hakkend-en-gissend lezen van LIP als ‘L, i, p; pim’ door Ilse, die ILSE en PAPA kan schrijven. De empirische zienswijze staat in de traditie van de betavakken en de taalkunde, die immers ook om feitelijk houdbare verklaringen voor verschijnselen draaien. 
* een empiristische zienswijze zoals de IQ-psychometrie, Cito-toetsen, Directe Instructie – wat in het debat ‘empirisch’ wordt genoemd, is feitelijk empiristisch. De empiristische zienswijze is dominant in de mens-, maatschappij- en beleidswetenschappen en draait om data en inferentiële statistiek (zie ‘Statistiek en de statistieken’, punt 5): zonder ontwikkelingspsychologische en/of onderwijskundige reden kent men aan gedragingen getallen toe en voert men daar inferentieel-statistische berekeningen mee uit (gemiddeldes, standaarddeviaties, correlatiecoëfficiënten, significantienivo’s en zo meer). 

Histos stelt ‘Red het onderwijs’ voor om met anderen een debatavond te houden over de vraag: Welke van deze drie zienswijzen op het kind feitelijk recht doet aan de ontwikkeling van het kind? 

===o===

Brief aan de ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Op 1 juni schrijft Stichting Histos een brief aan de ministers van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Dit naar aanleiding van het feit dat de motie waarover Histos op 26 mei een brief heeft geschreven aan de Tweede Kamer (zie hieronder) op 30 mei is aangenomen, met 129 stemmen vóór en 20 tegen.
  Histos geeft op feitelijke gronden de ministers in overweging om de motie niet uit te voeren en om wel een grondig onderzoek in te stellen naar de statistische methode waar de Tweede Kamer, onuitgesproken maar daarom niet minder feitelijk, haar vertrouwen in uitspreekt – volgens Histos geheel ten onrechte.
   Klik hier.

===o===

Hoe redden we het onderwijs wèl?
Op 30 mei 2023 verspreidt Stichting Histos het pamflet ‘Hoe redden we het onderwijs wèl?’ onder de deelnemers aan het debat van ‘Red het onderwijs’ over het oplossen van de onderwijscrisis.
   De twee hoofdverschillen tussen Stichting Histos en ‘Red het onderwijs’ zijn:
* Histos erkent het feit van een ontwikkeling langs elkaar opeenvolgende psychologische strukturen (kortweg ‘fasen’) en ‘Red het onderwijs’ ontkent dat feit. Die ontwikkeling is: ‘… –> peuter –> kleuter –> jong schoolkind –> …’.
* Histos stelt en toont aan dat psychometrische data en uitkomsten van inferentieel-statistische berekeningen slechts rekenkundige feiten zijn, terwijl ‘Red het onderwijs’ onaangetoond stelt dat het ontwikkelingspsychologische en/of onderwijskundige feiten zijn.   

Brief aan de Tweede Kamer
Op 26 mei 2023 verstuurt Stichting Histos een brief aan de leden van de Kamercommissie OCW met basisonderwijs in portefeuille.
   De hoofdpunten zijn:
* Histos is zeer vóór lesmethodes die wetenschappelijk zijn bewezen.
* Histos wijst bewijzen in de geest van ‘evidence informed (of based) onderwijs’ af omdat die niet feitelijk van aard zijn en slechts in schijn hard.
* Ontwikkelingspsychologisch en/of onderwijskundig empirisch bewijs is heel iets anders dan evidentie op basis van data en inferentiële statistiek (gemiddeldes en afwijkingen daarvan, correlatiecoëfficiënten, factoranalyses en dergelijke).
* Histos verzoekt de Kamercommissie te bevorderen dat er een grondig onderzoek komt naar de aard van de uitkomsten van de inferentiële statistiek: zijn die empirisch (volgens beoefenaren van de inferentiële statistiek) dan wel louter rekenkundig en dus allerminst psychologisch- en/of onderwijskundig-empirisch (volgens Histos)?
* Op feitelijke gronden vreest Histos dat aannemen en uitvoeren van de motie de onderwijscrisis niet zal oplossen maar zal verdiepen.  
   Klik hier.

===o===

Slechte staat van het onderwijs; kern van de oplossing van de onderwijscrisis
Op 10 mei 2023 hield de Inspectie van het Onderwijs het congres ‘De staat van het onderwijs 2023’. Mevrouw mr. A. Oppers, inspecteur-generaal, presenteerde het jaarverslag.
   Stichting Histos deelde aan 1/3 van de ongeveer 700 congresgangers het pamflet ‘De slechte staat van het onderwijs’ uit. Volgens Histos is de onderwijscrisis zich aan het verdiepen omdat de kern van het probleem tot kern van de oplossing is gemaakt: onder ontkenning van de psychologische ontwikkeling van het kind zouden data en statistiek een uitweg uit de crisis moeten bieden. Echter, steeds geldt: wat deel is van het probleem, kan geen deel zijn van de oplossing. 
   Volgens Histos is de kern van de oplossing dan ook dat het onderwijs zich weer baseert op de psychologische ontwikkeling van het kind: ‘… –> oudere peuter –> kleuter –> jong schoolkind –> …’.

===o===

Overlijden van de voorzitter van Stichting Histos
Op 5 november 2021 is dr. Ed Brand, onze voorzitter vanaf januari 2019, op zesenzestigjarige leeftijd overleden.
   Ed was onder meer uitgever van boeken over psychiatrische ziektebeelden, zoals gezien in historisch-wetenschappelijk perspectief óf zoals beleefd door patiënten of cliënten zelf. Als psycholoog is hij op 14 september 2001 gepromoveerd op het proefschrift Het persoonlijkheidsonderzoek in het strafrecht over de psychologische fundering van het begrip ’toerekeningsvatbaarheid’. Het proefschrift stond geheel in de geest van Stichting Histos.
   Ed was een scherp en altijd opbouwend bestuurslid met een bijzonder gevoel voor ironische humor. Zijn pragmatische insteek bij vergaderingen deed ons allen goed. 
  Wij zullen hem zeer missen.

===o===

Vierluik over Jomanda
Discovery+ heeft op 29 oktober, 5, 12 en 19 november 2021 een vierluik over Jomanda uitgezonden. Aan het vierluik heeft dr. Ewald Vervaet, medewerker van Histos en schrijver van het boek Het verschijnsel Jomanda (1997), meegewerkt. Klik hier.
   Twee kernpunten van Het verschijnsel Jomanda zijn:
* Jomanda kan niet wat ze zegt te kunnen: ze kan niet genezen.
   Dit heeft Vervaet bij veel mensen aangetoond, van wie Jomanda in publicaties beweerde dat ze die genezen zou hebben – óf ze hadden de betreffende ziekte nooit gehad óf ze hadden de betreffende ziekte nog steeds óf ze waren tijdens Jomanda’s bemoeienissen eerst en vooral in behandeling bij een reguliere arts.
* Er zijn drie soorten kennis:
feitelijke kennis zoals in de natuurkunde en de taalkunde; deze ontstaat in een psychologische wisselwerking tussen de kenner (kind, wetenschapper, mens in het leven van alledag) en een kenveld – in die wisselwerking zijn kenner en kenveld met elkaar in evenwicht;
heldere kennis zoals bij Jomanda; hierin is geen evenwicht tussen kenner en kenveld maar slaat de balans door naar de kenner en zijn gevoelens – Jomanda’s ‘heldere kennis’ is in feite slechts wat ze inwendig meent te voelen;
schijnharde kennis zoals bij het Cito en de econometrische berekeningen van het CPB; hierin is geen evenwicht tussen kenner en kenveld maar slaat de balans door naar het kenveld dat tot getallen wordt teruggebracht (meerkeuzetoetsen, puntschalen; econometrische modellen). 
   Alleen feitelijke kennis is geldig en betrouwbaar. 

===o===

Evidentie voor zinvolheid van leesonderwijs aan leesrijpe kinderen
Op 29 mei 2020 is bij Kennisrotonde een artikel verschenen over leesrijpheid. Er zou geen empirische evidentie zijn voor de stelling dat het verstandig is om een kind pas leesonderwijs te geven als het aan leesonderwijs toe is. Klik hier; eventueel kunt u het artikel opvragen op info@stichtinghistos.nl.
   Op 22 oktober 2021 heeft dr. Ewald Vervaet op het artikel gereageerd: er is juist heel veel empirische evidentie voor die stelling, maar inderdaad geen empiristische evidentie. De drie letters ‘i’, ‘s’ en ’t’ staan voor een wereld van verschil, vergelijkbaar met twee regendruppels die op 1 centimeter naast elkaar vallen, maar de ene druppel valt ten noorden van de Alpen en belandt in de Noordzee en de andere valt ten zuiden van de Alpen en belandt in de Middellandse Zee. Klik hier.

===o===

Vraaggesprek met De Paperclip over Ontdekkend Leren Lezen
Op 7 juli 2021 heeft Johannes Kooreman, psycholoog en documentairemaker, een korte documentaire (duur: 4:02) gepubliceerd met daarin een vraaggesprek met de directrice en twee leerkrachten van de basisschool De Paperclip in Heerhugowaard over hun kennismaking met Ontdekkend Leren Lezen. Klik hier voor de documentaire.

===o===

Vraaggesprek met Suzanne Thissen: ‘De leerrijpheid van kinderen’
Op 5 april 2021 maakte Suzanne Thissen ons attent op een vraaggesprek dat in november 2020 met haar is gehouden: ‘De leerrijpheid van kinderen’. Klik hier.
   Suzanne is oprichter van en leerkracht aan de DOE040, de school voor Democratisch Onderwijs in en rond Eindhoven. Het vraaggesprek is van Eric Mijnster, oud-collega van Suzanne en inmiddels avonturier, verhalenverteller en cabaretier.
   Histos beveelt het hele vraaggesprek van harte aan en wijst op deze zes fragmenten in het bijzonder: 
3:28-5:03        Hoe is Suzanne op het idee voor DOE040 gekomen?
14:56-18:40   Leren kinderen wel zonder druk om te moeten leren?
20:12-22:20   Schoolrijpheid versus leerbaarheid.
22:20-28:00   Het werk van Piaget en van Vervaet.
34:11-37:54   (Lees)onderwijs op DOE040 in de praktijk.
39:50-40:52   Hoe je Suzanne kunt uitnodigen voor een lezing. 

===o===

Artikel in Wikipedia over Ewald Vervaet en zijn werk
Op 12 februari 2021 is over Ewald Vervaet en zijn werk een artikel in Wikipedia verschenen. 

===o===

Directe instructie is geen houdbare onderwijsbenadering
Directe instructie (DI) is al meer dan 50 jaar oud, maar duikt de laatste tijd overal op. Onze medewerker, dr. Ewald Vervaet, heeft de houdbaarheid van DI onderzocht door haar geschiedenis vanaf het begin te volgen tot 2 december 2020. Dat is geresulteerd in het concept ‘Directe Instructie (DI)’, eerste concept. Op 29 december 2020 is ‘Directe Instructie (DI)’, tweede concept verschenen. Het belangrijkste verschil met het eerste concept is dat in het tweede de vier hoofdargumenten tegen DI in één paragraaf bij elkaar staan, namelijk par.3.
   Op 1 november 2021 is de definitieve versie van ‘Directe Instructie (DI)’ verschenen, als artikel in het jaarboek van Stichting Histos. Klik hier voor het artikel en klik hier voor de samenvatting.
   De Werk- en Steungroep Kleuteronderwijs (WSK) heeft een stuk over DI gemaakt omdat DI-kleuteronderwijs geen goed kleuteronderwijs is. Klik hier (WSK) of hier (Histos).
   Als u iets weet over de reden van het recente opduiken van DI overal in ons land, wilt u ons dan daarover schrijven op info@stichtinghistos.nl? Bedankt alvast!

===o===

‘Leesvaardigheid ontwikkelt zich bij kinderen van binnenuit’
Op 13 oktober 2020 heeft de Amsterdamse Onderwijs Consumenten Organisatie (OCO) een vraaggesprek met onze medewerker, dr. Ewald Vervaet, op internet geplaatst: ‘Leesvaardigheid ontwikkelt zich bij kinderen van binnenuit’.

===o===

Rondetafelgesprek van de Tweede Kamer over de afgenomen leesvaardigheid 
Op 23 september 2020 houdt de Tweede Kamer een rondetafelgesprek over de afgenomen leesvaardigheid en leesmotivatie.
   Voor een voorfilm van Johannes Kooreman klik hier.
   Voor de standpuntbepaling van de Werk- en Steungroep Kleuteronderwijs klik hier.
   Voor Vervaets bijdrage en de daarop ook met twee andere genodigden volgende uitwisselingen klik hier en ga naar ’15:30 De heer Vervaet’. Voor zijn korte verklaring klik hier
   Het slot van het rondetafelgesprek is slecht te horen. De aanleiding begint op -0:40. Aryan van der Leij zegt – met nadruk op ‘wetenschapper’: ‘Ik wil graag benadrukken dat wetenschappers het met elkaar eens zijn in die disciplines die jij noemde’. Vervaet interpreteert die woorden alsof hij geen wetenschapper zou zijn en zegt, wat slecht te horen is: ‘Maar daar wil ik wat op zeggen. Ik ben ook wetenschapper. Hallo! Ik heb doctor voor mijn naam staan en de heer Van der Leij heeft doctor voor zijn naam staan. En (tot Van der Leij) graag of niet, maar u móét mij erkennen als uw gelijke’. Zie ook Rondetafelgesprek, Addendum. 
   Op 24 september schrijft Komenskypost hierover. Op 6 januari 2021 reageert Vervaet hierop. Klik hier.
   Tijdens het rondetafelgesprek en in een correspondentie tussen Van der Leij en Vervaet daarna was Van der Leijs leesprogramma Bouw! aan de orde. Op 21 januari 2021 heeft Vervaet het artikel Bouw!, onder de loep genomen’ op internet geplaatst. 

===o===

De differentiatie ‘Jong Kind’-‘Ouder Kind’ aan de pabo’s
1. Op 12 november 2019 heeft de Tweede Kamer met 116 stemmen vóór een motie aangenomen, waarin de regering wordt opgeroepen om nu eindelijk eens stappen te zetten op weg naar een differentiatie aan de pabo’s tussen twee afstudeerrichtingen, namelijk ‘Jong Kind’ (wat Histos betreft uitmondend in een bevoegdheid voor de basisschoolgroepen 1-3) en ‘Ouder Kind’ (wat Histos betreft uitmondend in een bevoegdheid voor de basisschoolgroepen 3-8). Klik hier.

2. Op 3 maart 2020 heeft de Tweede Kamer met 90 stemmen vóór een soortgelijke, maar iets verder strekkende motie aangenomen. Klik hier. Deze motie krijgt nog een staartje want Kamerlid Heerema, hoofdindiener van de motie, verzocht minister Van Engelshoven meteen na het aannemen van de motie: ‘De motie is ten stelligste ontraden door de minister. Ik wil heel graag een brief ontvangen, binnen twee weken, hoe ze deze motie gaat uitvoeren’.
   Op 17 maart 2020 was de brief van minister Van Engelshoven er.

3. Naar aanleiding van de brief van de minister van 17 maart heeft de Werk- en Steungroep Kleuteronderwijs (WSK) op 2 april 2020 drie brieven geschreven:
   * aan de regering en de Tweede Kamer;
   * aan de pabo’s en het LOBO, de landelijke vereniging van alle pabo’s;
   * aan de schoolbesturen en de PO-Raad.
   De twee belangrijkste punten in de brief aan de regering en de Tweede Kamer zijn:
   A. In het eerste studiejaar volgen alle studenten een gemeenschappelijk programma met als hoofdvak de algehele psychologische ontwikkeling van geboorte tot de adolescentie (dus 0-12/13 jaar). In het tweede leerjaar kiest elke student voor ‘Jong Kind’ (bevoegd voor de groepen 1-2 en 3) of voor ‘Ouder Kind’ (bevoegd voor de groepen 3 en 4-8).
   B. Het kernonderwerp van het ‘Jong Kind’-specialisme is het deeltraject ‘oudere peuter –> kleuter –> jong schoolkind’ van het hoofdvak zoals beschreven in punt A.

===o===

Lees- en spellingsonderwijs afstemmen op de psychologische ontwikkeling
Het nivo van het lezen en spellen dalen al vele jaren. NRC-Handelsblad zette op 1 februari 2020 vijf maatregelen uiteen om het tij te keren.
   Op 3 februari 2020 heeft dr. Ewald Vervaet er voor NRC-Handelsblad een artikel over geschreven, dat echter niet is geplaatst (vanwege een te groot aanbod aan artikelen): ‘Leesonderwijs: begin pas als het kind aan lezen toe is’. Klik hier.
   Van dit artikel zijn twee bewerkingen verschenen:
   Op 10 februari 2020 is in het Dagblad van het Noorden ‘Leer kind pas lezen als het eraan toe is’ verschenen. Klik hier.
   Eveneens op die dag is in de Leeuwarder Courant ‘Begin pas met leesles als het kind zo ver is’ verschenen. Klik hier

===o===

Bijdrage aan de hoorzittingen van de Tweede Kamer over het onderwijs
De Werk- en Steungroep Kleuteronderwijs (WSK) was door de Tweede Kamer uitgenodigd om op 20 januari 2020 deel te nemen aan de hoorzittingen over het curriculum voor het basisonderwijs en het voortgezette onderwijs. De kerngroep van de WSK had op 9 januari een pleitnotitie ingestuurd en dr. Ewald Vervaet afgevaardigd om deze voor de Tweede Kamer toe te lichten.
   Klik hier voor Vervaets bijdrage; als u onderaan het beeld klikt verschijnen er een tijdsbalk en een tijdsaanduider; deze staat aan het begin op -5:46:11; ga op de tijdsbalk met uw cursor naar -4:45:12. Vervaets bijdrage duurt tot -4:32:54.
   Klik hier voor de brief van de WSK aan de Tweede Kamer; deze is een uitbreiding van de pleitnotitie van 9 januari. 

===o===

Terugdringen lerarentekort met de psychologische ontwikkeling 
Het lerarentekort kan sterk worden teruggedrongen door les te geven óp het ontwikkelingsnivo van elke leerling in plaats van erbóven:
* Noordhollands Dagblad, 6 september 2019: ‘Vijf voorstellen om meer onderwijzers voor de klas te krijgen’.
* Trouw, 18 september 2019: ‘Oplossing voor het lerarentekort: wacht tot kind rijp is voor de leerstof’
   * Reactie van Bert van Oers, Trouw, 3 oktober 2019: ‘Wachten tot kind “rijp” is, is riskant idee’.
   * Reactie van Ewald Vervaet op Van Oers: Open brief, 10 oktober 2019. Samenvatting: 
   1. Dient de ontwikkeling vooraf te gaan aan onderwijs of kan zinvol onderwijs voorafgaan aan de ontwikkeling.
   2. De feiten pleiten voor de eerste zienswijze en tegen de tweede zienswijze.
   3. Van Oers dicht me ten onrechte drie standpunten toe, die ik niet heb.
   4. Beiden zijn we slachtoffer van de geschiedenis die naar 1929 teruggaat.
   5. Mijn benadering dringt het lerarentekort terug; Van Oers’ benadering vergroot die.

De hele discussie is op 15 februari 2020 afgesloten. Klik hier
   Klik hier voor de samenvatting, met als conclusie dat de Vygotskij’s en Van Oers’ zienswijze op onderwijs en ontwikkeling in het licht van de feiten niet houdbaar is.
   Met name blijft Van Oers’ bewering dat hij in onderzoek zou hebben aangetoond dat kleuters abstract kunnen denken, niet overeind. Zie het artikel ‘Is aangetoond dat kleuters abstract kunnen denken?’

===o===

Vraaggesprek in kader van ‘Toegepaste Psychologie’ van LOI (25 juli 2019)
Vraaggesprek met Ewald Vervaet over de psychologische ontwikkeling van het kind in de vorm van een podcast bij de HBO-opleiding Toegepaste Psychologie van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI). 
   Klik hier; duur: 43 minuten en 41 seconden.

Inhoud
  0:00 –   0:35  Inleiding
  0:35 –   6:25  Hoe is Ewald Vervaet ontwikkelingspsycholoog geworden?
  6:25 –   9:43  Ewald Vervaets proefschrift
  9:43 – 14:10  Leren lezen
14:10 – 17:36  De psycholoog Jean Piaget; de ontwikkeling van het identiteitsbesef
17:36 – 22:03  De omslag in de ontwikkeling rond anderhalf jaar
22:03 – 29:50  Werkwijze als onderzoeker; proefjes; doel: samenhang leren kennen
29:50 – 31:35  Lezen, schrijven, rekenen en kloklezen; verschillen met Piaget
31:35 – 35:38  Verwondering, bij het kind en bij de onderzoeker
35:38 – 37:22  Opvoeden en onderwijzen: fasen kennen; aansluiten bij wat het kind kan; anders aanvullen
37:22 – 43:41  Van voorwaardenscheppend leesonderwijs naar leesonderwijs

===o===

Reacties op Staat van het onderwijs (Inspectie van het onderwijs, 11 april 2018)
Op 11 april 2018 het de Inspectie van het onderwijs haar jaarlijkse Staat van het onderwijs gepubliceerd. Ze stelt onder meer dat het onderwijsnivo de afgelopen 20 jaar gestaag is gedaald, juist ook in de kernvakken lezen, schrijven en rekenen.
   Volgens Ewald Vervaet (Stichting Histos) wordt die gestage daling door twee zaken verklaard:
* kinderen krijgen te vroeg allerlei leerstof;
* leerprestaties worden verkeerd bepaald, namelijk met Cito- en andere tests.
   Klik hier voor Vervaets publicaties en toelichtingen in de media.

===o===

Van schootkind tot schoolkind
Op 6 december 2017 is van Ewald Vervaet Van schootkind tot schoolkind verschenen. Het is een boek voor jonge ouders die de ontwikkeling van hun kind tussen geboorte en een jaar of acht op de voet willen volgen.

Omslag: Omslag ‘Van schootkind tot schoolkind’
Inkijkexemplaar, met inhoudsopgave en toegiften over het lezen en schrijven van de kleuter en van het jonge schoolkind: Inkijkexemplaar, met inhoudsopgave en lezen en schrijven
Bespreking door NBD Biblion (7 februari 2018): Bespreking NBD Biblion

Van schootkind tot schoolkind: lief en informatief

===o===

Gedachtewisseling over leesrijpheid en goed kleuteronderwijs tussen:
* Anneke Smits en
 Erna van Koeven, docenten aan de pabo Windesheim te Zwolle, en
* Ewald Vervaet, onderzoeker bij Stichting Histos te Amsterdam, docent van de cursus ‘Leesrijpheid’ en lid van de kerngroep van de Werk- en Steungroep Kleuteronderwijs (WSK), Stiching Histos te Amsterdam en de WSK 

Samenvatting
Smits en Van Koeven bekritiseren Vervaets werk en stellen onder meer dat leesrijpheid niet bestaat; zie A1.
Vervaet weerlegt hun kritiek; zie A2.
Smits en Van Koeven trekken zich zonder één punt in Vervaets kritiek weerlegd te hebben en zonder één feit aangedragen te hebben voor hun eerdere uitspraken, uit de gedachtewisseling terug; zie C1.
Vervaet, Stichting Histos en de WSK laten weten dit laakbaar te vinden; zie C2.

Gedachtewisseling
A1. Op 15 december 2016 schrijven Anneke Smits en Erna van Koeven ‘Kleuters in de knel?’. Daarin bekritiseren ze het werk van Ewald Vervaet.
A2. Op 29 januari 2017 reageert Ewald Vervaet op ‘Kleuters in de knel?’. Klik hier.

B1. Op 20 maart 2017 schrijven Anneke Smits en Erna van Koeven ‘(Letter)rijk kleuteronderwijs’, waarin ze naar Ewald Vervaets reactie van 29 januari verwijzen.
B2. Op 30 maart 2017 reageert Ewald Vervaet op ‘(Letter)rijk kleuteronderwijs’. Klik hier.
Eveneens op die dag reageert Histos. Klik hier.
Op 3 april 2017 reageert de WSK. Klik hier.

C1. Op 4 april 2017 schrijven Anneke Smits en Erna van Koeven een brief aan Stichting Histos en de WSK. Klik hier.
C2. Op 8 april 2017 reageert Ewald Vervaet op Smits’ en Van Koevens brief van 4 april. Klik hier.
Op 10 april 2017 reageert Stichting Histos. Klik hier.
Op 19 april 2017 reageert de WSK. Klik hier.

===o===

Rondetafelgesprek met Kamerleden over de toekomst van het kleuteronderwijs
Op woensdag 7 september 2016 hield de Kamercommissie Onderwijs, Wetenschap en Cultuur houdt een rondetafelgesprek over de toekomst van het kleuteronderwijs.
Zie verder de convocatie van de Tweede Kamer en de bijdrage van dr. Ewald Vervaet (Stichting Histos, WSK).

Aan het rondetafelgesprek zijn voorafgegaan:
* de aanbieding van het zwartboek Kleuters in de knel! op 9 april 2013; zie zwartboek ‘Kleuters in de knel!’;
* de Kamermotie over kleutertoetsen met meerkeuzevragen, die op 5 november 2013 is aangenomen; zie Kamermotie van 5 november 2013;
* de Kamermotie over het inrichten van het kleuteronderwijs naar de ideeën van de Werk- en Steungroep Kleuteronderwijs, die op 15 maart 2016 is aangenomen; zie Kamermotie van 15 maart 2016. Informatie: Rondetafelgesprek kleuteronderwijs.
 

===o===

Woensdag 20 april 2016: congres ‘We willen gewoon weer goed (lees)les kunnen geven!’
Aanleiding: presentatie van het keerboek Basisonderwijs zonder basis / Basisonderwijs met basis van Ewald Vervaet. Klik hier voor het inkijkexemplaar.

De twee hoofdstellingen van Basisonderwijs zonder basis zijn:
* Het overheidsbeleid ontkent of negeert de psychologische ontwikkeling van het kind. Dit berust vanaf 1929 op de ontwikkelbaarheidsgedachte en vanaf 1972 op de zone van de naaste ontwikkeling. Tevens werd Piagets theorie vertekend en verworpen.
* Het overheidsbeleid bevordert tests. Daar komt slechts uit hoeveel procent een kind afwijkt van een gemiddeld. Dat berust op een onhoudbare kijk op de meetfouttheorie van de natuurwetenschappen. Hiertegenover staan proeven die bepalen of een kind ergens aan toe is of met een steekproef uit de stof in hoeverre een rijp kind heeft geleerd.

In Basisonderwijs met basis wordt op fasen en proeven gebaseerd onderwijs geschetst: een kind krijgt alleen ergens les in als het er rijp voor is; vorderingen worden bepaald met representatieve steekproeven uit de te leren stof.

Leerkrachten vertellen over hun werken met ‘ontdekkend leren lezen’ (OLL)
Één van de spreeksters was Esther Meima. Klik hier voor haar presentatie.
Annelies Lettink was de andere spreekster. Klik hier voor haar presentatie.

Aanbieding van het boek aan Michel Rog
Michel Rog, kamerlid CDA en indiener van twee moties die voor het kleuteronderwijs van groot belang zijn, ontving het eerste exemplaar van het boek en gaf een reactie op het boek.
Die moties gingen over de kleutertoetsen van het Cito (www.tweedekamer.nl/kamerstukken/detail?id=2013Z20889&did=2013D43132) en over kleuteronderwijs voor kleuters (www.tweedekamer.nl/kamerstukken/detail?id=2016Z05026&did=2016D10290).

===o===

Uitzending van De Monitor over het kleuteronderwijs
Op 21 februari 2016 ging het televisieprogramma De Monitor over het kleuteronderwijs. Klik hier voor het programma. Tussen 13:25 en 15:15 kunt u zien hoe Ewald Vervaet de leesrijpheidsproef bij een meisje van 6 jaar en 2 maanden doet. Ze blijkt niet leesrijp te zijn, maar ze doet – zeer tegen de zin van haar school en van haar leerkracht – toch al een half jaar leesles.

===o===

Gedachtewisseling over de cursus ‘Leesrijpheid’:
* Chruf van Kempen, Samenwerkingsverband Waterland
,
* Ewald Vervaet, onderzoeker bij Stichting Histos te Amsterdam, docent van de cursus ‘Leesrijpheid’ en lid van de kerngroep van de Werk- en Steungroep Kleuteronderwijs (WSK), en de voormalig uitgever van enkele boeken van Vervaet.

  1. Begin september 2015 schrijft Van Kempen een brief aan alle basisscholen in Volendam. Daarin brengt hij Vervaets theorieën en cursus ‘Leesrijpheid’ in verband met mensen die dyslexie zeggen te kunnen behandelen met prismabrillen en visolietabletten. Klik hier.
  2. Op 16 september plaatst Vervaet Van Kempens schrijven in het kader van twee kampen, nodigt hem uit om een aantal zaken hard te maken en stelt hem juridische stappen in het vooruitzicht indien hij zijn werk nog eens met kwakzalverij in verband mocht brengen. Klik hier.
  3. Op 23 september stelt de voormalige uitgever van enkele boeken van Vervaet de medewerkers van alle basisscholen die onder het Samenwerkingsverband Waterland vallen, op de hoogte van Van Kempens schrijven en Vervaets reactie daarop. Klik hier.
  4. Op 28 september laat het Samenwerkingsverband alle scholen in Volendam weten dat Vervaet excuses gemaakt zijn voor Van Kempens schrijven van begin september en schrijft het Vervaet een brief waarin excuses gemaakt worden voor Van Kempens schrijven van begin september, waarin gesteld wordt dat het Samenwerkingsverband niet zal ingaan op de inhoud van Vervaets schrijven van 16 september en waarin Vervaet een aantal verwijten wordt gemaakt. Klik hier.
  5. Op 5 oktober schrijven Vervaet en de voormalige uitgever van enkele van zijn boeken het Samenwerkingsverband een brief waarin ze op een aantal zaken uit zijn brief van 28 september ingaan en waarin ze het Samenwerkingsverband verzoeken om twee passages uit schrijvens vóór 3 november te herroepen. Klik hier.
  6. Op 4 november 2015 Vervaet laat de schoolleiders in het Waterland weten dat Van Kempen zijn bewering dat Vervaets werk wetenschappelijk niet onderbouwd zou zijn, niet met feiten kan aantonen en dat hij de zaak voor gesloten acht. Klik hier.

===o===

Tweede landelijke bijeenkomst van de Werk- en Steungroep Kleuteronderwijs
Op 13 april 2013 heeft de Werk- en Steungroep Kleuteronderwijs zijn tweede landelijke bijeenkomst gehouden. Zie Verslag van de bijeenkomst van 13 april 2013 en Uitgangspunten Werk- en Steungroep Kleuteronderwijs.

===o===

Zwartboek Kleuters in de knel!
Witboek in voorbereiding
In het kader van de Werk- en Steungroep Kleuteronderwijs heeft Elly de Wildt-Dienske half november 2012 het initiatief genomen om verhalen over kleuters en kleuterleerkrachten/-begeleiders die in de knel zaten door het officiële onderwijsbeleid te bundelen in een Zwartboek. Al op 30 november 2012 kon ze de eerste 48 verhalen aanbieden aan Herman Bijsterbosch, coördinerend inspecteur van de Inspectie van het Onderwijs.
Op 9 april 2013 is het volledige Zwartboek met 101 verhalen aangeboden aan de Vast Kamercommissie voor OCW van de Tweede Kamer. Zie Kleuters in de knel!, Aanbieding aan de Tweede Kamer en Aandacht in RTL4-nieuws.
Er is een Witboek in voorbereiding. Schrijf Elly dan aan voor informatie: dehurnsegaper@hetnet.nl.

===o===

Werkgroep Kleuteronderwijs
In het verlengde van de petitie ‘Gedachtewisseling over ontwikkelingsfasen’ (zie meteen hieronder) is op 25 april 2012 de Werkgroep Kleuteronderwijs opgericht. Voor een samenvatting en weergave van de bijeenkomst klik hier.
De opnames van de bijeenkomst zijn op DVD verkrijgbaar voor € 10. Te bestellen bij pouw.legeneplanet.nl pouw.legene@planet.nl.

===o===

Petitie ‘ Gedachtewisseling over ontwikkelingsfasen’
De Onderwijsraad acht ontwikkelingsfasen achterhaald. Volgens veel (vermoedelijk de meeste, zo niet alle) leerkrachten van de groepen 1 en 2 zijn er kwalitatieve overgangen: die fasen bestaan wel degelijk. Hierover zouden zij en andere belanghebbenden en geïnteresseerden een openbare gedachtewisseling willen hebben met de Onderwijsraad. De petitie liep tussen 6 mei en 8 september 2011 en is op 27 september 2011 aangeboden aan de Tweede Kamer. Klik hier voor meer informatie. (Gaat u eventueel ook naar ‘Verdwijnend kind?’ hieronder.)
Naar aanleiding van de petitie is er in de Twentsche Courant / Tubantia van 24 oktober 2011 een drie pagina’s tellend artikel verschenen over de ‘Twentse leesmethode’ die haaks staat op doel en inhoud van de petitie. Klik hier.
Omdat de voorstanders van de Twentse leesmethode een aantal onjuistheden beweren over het standpunt van Stichting Histos heeft de secretaris op 1 november 2011 een e-brief gestuurd aan alle basisscholen in Twente. Klik hier.

===o===

‘Ook het onderwijs jaagt kinderen op’
Op 22 november 2010 had Ewald Vervaet een artikel in de Volkskrant over het opjagen van kinderen in de basisschool. In het belang van kinderen, leerkrachten, onderwijssysteem en belastinggeld kan dit opjagen als volgt worden gekeerd: ‘Het dient een aanvaard cultuurgoed te worden dat kinderen ergens aan toe moeten zijn voordat zij van een aanbod kunnen profiteren en dat de overgangen per ontwikkelingsdomein en per kind variëren’.
Klik hier voor het artikel.

===o===

‘Peuters in de schoolbanken?’
Op 2 juni 2010 zond het programma ‘Hoe? Zo?’ van Teleac (Radio 5, 21u00-22u00) een discussie uit over het advies van de Onderwijsraad van 26 mei om kinderen vanaf drie jaar naar de basisschool te laten gaan. Klik hier voor het beluisteren – de discussie staat tussen 0:38 en 8:15 en tussen 15:30 en 41:16.
Al op 26 mei heeft Stichting Histos een persbericht verzonden naar aanleiding van het advies van de Onderwijsraad. Klik hier voor dat persbericht.

===o===

Stand.café
Op 28 november 2009 publiceerde het Onderwijsblad van de Aob de resultaten van een onderzoek onder leerkrachten van de groepen 1 en 2 van het basisonderwijs; klik hier voor het artikel.
Op 1 december besteedde het radioprogramma Stand.café van de NCRV hier aandacht aan. Klik hieronder voor het beluisteren van het radioprogramma.

===o===

Nachtvluchten
Op 6 juni 2009 zond Radio 1 tussen 6u00 en 7u00 een vraaggesprek uit van Nora Romanesco met Ewald Vervaet.
In het eerste deel komen vooral Ewalds kinderjaren in het Zeeuwsvlaamse Westdorpe aan bod. Klik hieronder voor het beluisteren.

Deel twee draait vooral om Ewalds ontwikkelingspsychologische werk. Klik hieronder voor het beluisteren.

 

===o===

Groep 2 of groep 3?
In maart-april 2009 is er veel aandacht geweest voor het onderwerp ‘kan dit kind na de zomervakantie naar groep 3 of is nog een jaartje groep 2 toch beter?’.
Klik hier voor een artikel hierover in het Noordhollands Dagblad (21 maart 2009). Het artikel is vele malen overgenomen.
Op 16 april 2009 stond hierover een artikel in het Algemeen Dagblad. Wilt u een PDF met dit artikel? Schrijft u dan aan info@stichtinghistos.nl.
Naar aanleiding van het AD-artikel hebben de Kamerleden Van Dijk (CDA) en Van der Vlies (SGP) vragen gesteld aan staatssecretaris Dijksma. Klik hier voor die vragen.

===o===

Vragenrubriek
Vanaf 1 januari 2009 kunnen de bezoekers van wij.nl aan Ewald Vervaet vragen stellen over de psychologische ontwikkeling in de peuter- (3 – 4,5 jaar) en kleuterjaren (4,5 – 6,5 jaar). Klik hier voor het stellen van een vraag.

===o===

Engels voor kleuters?
Op 19 juni 2008 stelt de Onderwijsraad voor om kleuters Engels te leren, in lessen of door gym en tekenen in het Engels te geven. Bekeken vanuit de psychologische ontwikkeling van het kind is dit geen goed idee.
Klik hier voor een artikel hierover in Trouw (28 juni 2008).

===o===

‘Naar school’
Op 7 juni 2007 is van Ewald Vervaet bij uitgeverij Ambo het boek ‘Naar school; psychologie van 3 tot 8’ verschenen. Op 8 juni 2007 werd er naar aanleiding daarvan een studiemiddag gehouden over de ontwikkeling van geletterdheid: ‘Schrijven, lezen en dyslexie’. En op 12 juli kwam al de tweede druk op de markt!
Klik hier voor meer informatie over ‘Naar school’.

===o===

Positivismedebat
Op 28 april 2006 heeft dr. Ewald Vervaet het bestuur van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW) verzocht een discussie te openen over de positivistische onderzoeksmethode in het algemeen en over die in de psychologie in het bijzonder. Dat verzoek is door zes hoogleraren aanbevolen en door 36 overige academici ondersteund. Klikt u hier voor dat verzoek.

* Positivistische psychologie: geslaagd of mislukt?
In het verlengde van het verzoek van 28 april 2006 aan de KNAW is op woensdag 8 november 2006 in Amsterdam een studiemiddag gehouden. Klik hier voor meer informatie over de studiemiddag.
Op 20 november 2006 heeft Vervaet zijn bevindingen over de studiemiddag aan de KNAW geschreven. Klik hier voor dat schrijven.

* Aan Vervaets verzoek van 28 april 2006 gingen vooraf:
– September 2004: artikel ‘Solist onder psychologen’ (Natuurwetenschap & techniek). Klik hier voor dat artikel.
– 5 April 2005: discussieavond ‘Sociale wetenschap kan beter, veel beter!’ (Studium Generale, Universiteit Twente). Klik hier voor de bijdragen van de sprekers.
– 12 November 2005: artikel ‘Ze testen maar een beetje raak’ (de Volkskrant); 23 december 2005: Naschrift van Vervaet. Klik hier voor beide.

===o===

Einstein en de psychologie
Ter gelegenheid van de Wetenschapsweek 2005 is het artikel ‘Einstein en de psychologie’ verschenen. Klik hier voor dat artikel.

===o===

Econometrie: CPB-doorrekeningen, een kaartenhuis op drijfzand
Naar aanleiding van de CPB-doorrekeningen in de aanloop naar de Kamerverkiezingen van 6 mei 1998 heeft Ewald Vervaet die doorrekeningen kritisch onder de loep genomen. Klik hier voor zijn gedachtegang en conclusies.

—————————————————————————————

Laatste bewerking van deze webpagina: 2 juli 2023